homepage
portfolio
rood natuurkrijt/ red chalk
curriculum
kalligrafie/ calligraphy
Prenten_Prints/ Prenten_Prints
bibliotheek/ library
schilderskisten/ artists paint boxes
sitemap
Zoeken binnen website

HOMEPAGE
portfolio
rood krijt/ red chalk
curriculum
kalligrafie
Prenten_Prints/ Prenten_Prints
bibliotheek/ library

Deze pagina wordt bijgehouden sinds november 2010.
Pagina laatst bijgewerkt:
31 juli 2022
Copyright© 2022
contact
logo OLIEVERF SCHILDERSKISTEN (privécollectie JCdH. Enkele olieverfkistjes zijn sinds juni 2020  te koop, informeer naar beschikbaarheid en prijs)
Artists paint boxes for oil painting (private collection JCdH)

Translation into English of this page by Google
(If the translation into English of this page is not completed then go back to the Dutch page and click the translation link again.)
PDF-bestand met een historische Rowney porseleinschilder- en aquarelverf-catalogus uit 1873 (3,11 Mb)  (aan te vragen per email bij JCdH)
Link naar historische catalogi van Winsor & Newton: 1849, 1863, 1896
Link naar PDF-bestand met fragment van een historische W&N olieverf-catalogus uit november 1892 (6,52 Mb) 
(aan te vragen per email bij JCdH)

Een frontaanzicht van enkele antieke olieverfkisten
Een aantal olieverfkisten uit de 2e helft van de 19e en de 1e helft van de 20e eeuw uit de collectie van de auteur. Enkele kistjes zijn sinds juni 2020 te koop. Neem bij  belangstelling contact op per email.contact

Met vragen over of aanvullingen op de informatie op deze pagina kunt u de auteur per email benaderen: -

Advertentie van Bourgeois Ainé uit 1930

Antieke olieverfkisten en -kistjes
Het oudst bekende West-Europese olieverf-schilderskistje is een Italiaans kistje uit ongeveer 1650 dat gebruikt werd om buiten landschappen te schilderen. Het palet dekte een deel van de onderste helft van het kistje af. Onder het uitschuifbare palet lag de olieverf in aanprikbare varkensblaasjes opgeborgen. Het deksel fungeerde als ezel om een paneeltje of een doekje aan te bevestigen. In het kistje was plaats voor enkele penselen, een ondiep glazen bekertje (vgl. de hedendaagse paletdop) - waarin notenolie kon worden gedaan  (voor het verdunnen van de olieverf) - en een vakje met een oude lap om de penselen aan af te vegen. Het lijkt enigzins op de Pochade-kistjes in onze tijd.  Het is dus een misverstand om te denken dat buitenschilderen met olieverf pas na de uitvinding van de verftube (1841), begon.
Zie bijgaande link voor meer informatie over het kistje uit 1650.


Advertentie van Lefranc uit 1930



Reconstructie anno 2013 van de ontwikkeling van olieverfblaasje tot olieverftube
van verfblaasje tot tube
Zalfpotje met droog pigmentpoeder (pigment en lijnolie met behulp van een stenen of glazen loper wrijven op wrijfsteen (bijv. marmeren plaat)), olieverf in samengebonden varkensblaasje (vessie/ bladder)  (hier plastic builtje) met aanprikker (vroeger werd ook wel een kopspijkertje gebruikt, hier een push pin), glazen olieverfcontainer (hier oude omgebouwde clysmaspuit - glas/ eboniet/ metaal - met houten dop) en enkele oude oprolbare olieverftubes van tin voorzien van metalen dop met schroefdraad.

In 1827 bestelt Eugène Delacroix (1798-1863) olieverf  in varkensblazen (vessies) bij Monsieur Haro (marchand de couleurs),

Blad 1:
Adressering:
Monsieur Haro, marchand de couleurs,
Rue du Colombier, près la rue des petits augustins
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Blad 2:
De twee blazen kobalt in één enkele, alle andere gescheiden.
     

M. Delacroix groet mevrouw Haro en verzoekt haar zo goed te zijn om voor hem te laten wrijven op de steen, zes blazen loodwit, zes blazen Napels geel, twee okergeel , twee kobalt(blauw), twee zwart (van verkoolde perzikpitten), alles vloeibaarder dan men gewoonlijk klaar maakt. Het zal zonder mankeren morgenochtend worden opgehaald om 7:00 uur. 
Hij verzoekt haar om ervoor te zorgen dat alles al vanavond is uitgevoerd.

                                                 
Heden maandag 28 oktober, 1827 .

Deze bestelling  (klik voor afschrift van originele brief) laat zien dat olieverf door een "marchand de couleurs" in 1827 op verzoek werd aangemaakt en geleverd in varkensblazen. Of perzikpitten-zwart echt van verkoolde perzikpitten werd gemaakt is de vraag. Er zijn ook bronnen die vermelden dat perzikpitten-zwart een mengsel van zwarten is (ivoorzwart + lampzwart of anilinezwart).
Later, op 1 maart 1860, zal Delacroix aquarelverf in tubes bestellen ( zie tekst in zijn dagboek - Tome Troisième: zoekwoord "mars." blz 385).


delacroix table à peinture 1   delacroix table à peinture 2    delacroix palette
Twee "Tables à Peinture" die zouden hebben toebehoord aan Eugène Delacroix en opgesteld staan in het Musée Nationale Eugène Delacroix (zijn voormalige woonhuis en atelier) in de Parijse wijk Saint Germain-des-Prés.
Deze "tables" vertonen grote overeenkomsten met het schildersmeubel van
Pierre-Louis Bouvier (1765-1836)
Rechts een postume portretbuste van Delacroix in gekleurd gips, gemaakt in 1864 door Albert-Ernest Carrier de Belleuse. Ernaast een schilderspalet met penselen/kwasten uit het bezit van Delacroix.
Volgens de overlevering heeft Delacroix dit palet aangeboden aan Henri Fantin-Latour (1836-1904) die ook van een overzichtelijk ingedeeld palet hield. Alle objecten bevinden zich in het Musée Delacroix.

alinea



Schilderskist van Thomas Couture in het Musée d’Art et d’Archéologie te Senlis
Schilderskist in museumzaal gewijd aan Thomas Couture in museum te Senlis

Deze schilderskist met opvouwbaar palet is te zien in het Musée d’Art et d’Archéologie in Senlis in de zaal gewijd aan Thomas Couture (Senlis, 1815 - Villiers-le-Bel, 1879). (foto: Jaap den Hollander)
De kist dateert in ieder geval nog van voor de uitvinding van de olieverf in tubes (tussen 1836 en 1841). Couture heeft van 1830-1835 in Parijs les gehad van Jean-Antoine Gros. Heel misschien is dit de schilderskist uit zijn studietijd.

Opvallend aan de inhoud van deze schilderskist zijn de liggende metalen kokers met afgesloten bodem en opschuifbare metalen dop waarin zeer waarschijnlijk varkensblaasjes gevuld met olieverf ("vessies" (fr.) of "bladders" (eng.)) zijn bewaard. Gezien de sporen van gekleurde oranjerode verf buiten op één van de kokers, het dichts bij het handvat, is dat voorstelbaar. De blaasjes werden met een soort push-pin aangeprikt waardoor er wat olieverf vrijkwam uit de kleine aangeprikte opening. Door uitharden van de verf in de opening werd het blaasje weer afgesloten. Het open metalen kokertje dat tegen de deksel aanstaat, bevat op de bodem glanzende resten van donkere vermiljoenrode verf. Waarschijnlijk hebben de metalen blikjes in de geopende kist vroeger in het atelier rechtop gestaan. De deksel van de kist biedt daarvoor voldoende ruimte. Etiketten of kleuraanduidingen op zijkanten van de blijkjes resp. op de doppen zijn helaas niet te zien.
Zie ook informatie op de Tate Prenten_Prints website over "Oil-paint and bladders".
In 1809 vond de Fransman Nicolas Appert of in 1810 de Engelsman Peter Durand het metalen conservenblik uit. De eerste, positieve, tests werden uitgevoerd tijdens reizen op schepen van de Royal Navy. In 1820 werden al conserven in blik in Engeland, Frankrijk en Amerika geproduceerd. Meestal was dat voor militair gebruik.  Pas na 1850 wordt ingeblikt voedsel op grote schaal gebruikt. Tegen die tijd is echter ook de verf in tubes al op de markt en is een kist met olieverf in varkensblaasjes achterhaald.

Aan de buitenzijde van de kist zit, verscholen onder het opvouwbare palet, een scharnierend metalen handvat. Aan de binnenzijde, achter het handvat, bevindt zich een langgerekt uitschuifbaar metalen/zinken bakje waarin o.a. penselen en het  paletmes kunnen worden opgeborgen. De blikjes  zijn lichter in gewicht dan glazen potjes om de verfblaasjes in op te bergen en vergemakkelijken zo het transporteren van de verfblaasjes. Door de gescheiden wijze van bewaren is de kans op vervuilen van de verfkleuren minimaal. De blokvormige blikken waren bedoeld om terpentijn, lijnolie e.d. in te bewaren en zijn voorzien van een schroefdop op de kop en een ringetje aan de zijkant om ze uit de kist te tillen. Deze blikken passen precies in de vakjes in de kist. Platte blikjes met schroefdop voor opslag van terpentijn en lijnolie komen tot ca. 1950 voor in schilderskisten.

Thomas Couture gaf in zijn eigen studio in Parijs van 1850 tot 1856 les aan Edouard Manet. Thomas Couture heeft tussen 1860 en 1869 les gegeven in Senlis. Hij heeft in 1867 in Parijs een boek uitgegeven getiteld:  "Méthode et Entretiens d'Atelier".  De tekenkunst en ambachtelijke kennis en vaardigheid speelden volgens Couture een belangrijke rol bij de opbouw van een schilderij. 


Parijse handelaren in olieverf en pigment e.d. waren in 1887 o.a.:
- Blanchet Freres, 32 Rue Bonaparte.
- Alfred Bargue fils, 33 Rue Bonaparte.
- Chabod, 20 Rue Jacob.
- Colin, 19 Rue des Pretres St. Germain I'Auxerrois, Place du Louvre.
- Hardy-Alan, 56 Rue du Cherche-Midi.
- Poulin (very cheap, but being somewhat inaccessible it is best to send an order by postal after having obtained the Catalogue), 102 Rue Turenne.
- Prevost, 3 Quai Voltaire, near Pont des Saint Peres.

(Vermelding in "The art student in Paris  Published by The Boston Art Students'Association", 1887)

Advertentie van Armand Drouant uit 1930



Engelse zwartgelakte metalen olieverfkist van Tillyer & Co uit de periode 1881-1901
deksel met naam oude eigenaresse  
Firmanaam Tillyer & Co op merkplaatje  

Deze oude zwartgelakte metalen Engelse olieverfkist, een zogenaamde "Japanned Tin Oil Paint Box", is afkomstig van de firma Tillyer & Co, 430 Oxfordstr., London.
Tillyer & Co was tussen 1881 en 1901 actief op het vermelde adres (kijk bij John Sherborn). Tot 1972 heeft Tillyer & Co bestaan, zij het na 1901 op een ander adres dan 430 Oxfordstr. London. De kist bezit nog een deel van de oude inhoud, getuige de aanwezigheid van enkele tubes olieverf met dezelfde merk- en adresvermelding. Daarnaast zitten in de kist diverse oude tubes Winsor & Newton olieverf. Veel etiketten zijn zwaar vervuild en onleesbaar. Van sommige tubes is de verf echter nog bruikbaar.
Als voorbeeld voor de mogelijke inventaris heeft digitale informatie over een vergelijkbare oude kist van W&N gediend, afgebeeld in een materialencatalogus uit 1895.
Helaas ontbraken in deze kist van Tillyer & Co. diverse onderdelen zoals flesjes met terpentijn resp. lijnolie (of siccatief), een paletdop, een porte-crayon e.d.
Een bijzonderheid is de decoratie op de deksel. In gotisch sierschrift is in goudverf op de deksel de naam "Mrs. A.C. Herring" gekalligrafeerd. Dat de kist de tand des tijds heeft doorstaan is vast mede daaraan te danken.

Hieronder afbeeldingen van het interieur van de kist.
            binnenzijde deksel van de kist   inhoud kist    
Op een aantal plaatsen waar de zwarte lak was beschadigd is de kist bijgewerkt. Om de kist te kunnen sluiten is een metalen beugeltje, dat ontbrak, aangesoldeerd ter hoogte van het handvat. Buitenmaat van het deksel van de kist is 21,5 x 32,5 cm. (excl. 1 cm. voor handvat en beugel), de hoogte is  3,5 cm. Kenmerkend voor de afscheidingen tussen de tubes is de golvende vorm van de tussenschotjes. De kist kan hoofdzakelijk smalle tubes olieverf bevatten. De tubes liggen ter hoogte van de metalen schroefdoppen in halfronde uitsparingen en kunnen daardoor niet verschuiven. Een houten palet, dat links in twee metalen driehoekjes wordt geschoven, sluit alle compartimenten aan de bovenzijde af als de kist gesloten is.  Het totale gewicht van deze kist met inhoud is ongeveer 1,5 kg.

De aangetroffen inventaris bestond uit:
- een lucifersdoosje met vier pennen
- een penhouder met houten steel met merknaam "B.S. COHEN-LONDON"   (zie datering vanaf  1887)
- een stofkwast (badger hair softener), houten steel met opschuifbare vogelverenschacht waarin een haarbundel is gevat.
- een soort bridgepotloodje met vermelding S.V.H.
- een lange dunne tube oil colour lampblack W&N, metalen schroefdop (rond 1910)
- een lange dunne tube oil colour terre d'ombre W&N (zonder schroefdop)
- een lange dunne tube oil colour merk Tillyer & Co ... Oxford... , kleur geelachtig. Op vervuilde etiketrest letterfragmenten van de kleurnaam: ANGE CH...., metalen schroefdop (kleur zeer waarschijnlijk Orange Chrome)
- een lange dunne tube Sienna brulée  W&N, metalen schroefdop
N.B. Opvallend dat tot nu toe de kleurnamen van Engelse olieverfmerken als W&N resp. Tillyer in het Frans op de tubes staan.

- een halflange dunne tube zonder etiket, kleur verf geel, merkletter op dop: R (Roberson, Rowney of Reeves?) , metalen schroefdop
- een korte dunne tube olieverf, kleur Pruisisch blauw, zonder etiket, geen merkteken op metalen schroefdop
- een korte dunne tube olieverf,  kleur Rose Madder met etiket van Tillyer & Co (430 Oxfordstr. goed leesbaar), metalen schroefdop
- een korte dunne tube olieverf, kleur lijkt bruin, met onleesbaar etiket, mogelijk Tillyer & Co gezien formaat etiket.

Tubes van jongere datum:
- een middel lange dunne tube Rowney light red N 527 met plastic dop
- een korte dunne tube Reeves artist's oil colour gamboge tint met plastic dop

De kist is aangevuld met:
Een middellange tube Reeves Goya oil colour Raw Sienna met plastic dop, een lange tube olieverf zonder etiket met metalen dop (kleur lijkt blauw), een paletmes, een paletdop, een porte-crayon met krijtstiftje, enige kwasten, twee smalle platte flesjes voor terpentijn en lijnolie (oud model, van Nederlands fabrikaat) en een rechthoekig houten palet. Mogelijk hoort er nog een rechthoekige metalen afdekplaat op het compartiment met de verftubes te liggen.

Een vergelijkbare kist uit 1895 van W&N (Compact Box) bezit de volgende inventarisomschrijving:  "size 10 3/4 inches by 7 1/4, 1 3/4 inch  deep, containing 18 colours: Sable and Hog-Hair Brushes, Palette Knife, Dipper, Oil, Turpentine and Mahogany Palette.  Each $ 6,25"  Bron: Amerikaanse Winsor & Newton catalogus uit 1895, blz. 8. Badger Softener, Chalk en Port-crayon ontbreken in de Compact Box.
N.B. In 1860 was Sherborne & Tillyer gevestigd in 321, Oxford-street, London.

Colourmen die in 1860 in Londen actief waren:
R. Ackerman, 191, Regent-street,
L. Barbe, 60, Quadrant, Regent-street,
J. Barnard, 339, Oxford-street,
Messrs. Brodie & Middleton, 79, Long-acre,
H. Miller, 56, Long-acre,
J. Newman, 24, Soho-square,
Messrs. Reeves & Sons, 113, Cheapside,
Messrs. Roberson, 99, Long-acre,
Messrs. Rowney & Co., 51, Rathbone-place,
Messrs. Sherborne & Tillyer, 321, Oxford-street,
Messrs. Winsor & Newton, 38, Rathbone-place.
(Bron: THE ART OF ILLUMINATING as practised in Europe From the Earliest Times etc. by M. DIGBY WYATT, Arch., 1860, PDF blz. 80)

alinea




Draagbaar notenhouten olieverfkistje uit de periode rond 1900 om buiten te werken
Onderstaande afbeeldingen tonen diverse aanzichten van een olieverfkistje (het bovenste van de hiervoor getoonde reeks) om mee op reis te nemen. Het is waarschijnlijk gemaakt aan het eind van de 19e eeuw en/of aan het begin van de 20e eeuw. Helaas kan ik de fabrikant niet achterhalen. Ik denk zelf dat het een Frans kistje is.

olieverfkistje afb. 1
Het houten kistje (buitenmaten  25 x 17 x 7 cm. ) bevat in de deksel ruimte voor twee paneeltjes van 14 x 22 cm.  De massief houten paneeltjes zijn 3 à 4 millimeters dik. De korte zijkanten van deze paneeltjes zijn aan de achterzijde afgeschuind. De achterkant is met vloeibare blanke was geimpregneerd, de voorzijde is van een witte (heel licht grijs door een mogelijke verkleuring) grondering voor olieverf voorzien. De deksel is aan de voorzijde open te klappen.  De paneeltjes dienen via twee geleideregels in de deksel geschoven te worden.

In het kistje zitten over de volle breedte twee blikken bakjes die door mij met een serie nieuwe tubes olieverf en wat oude penselen zijn gevuld. Helaas bezat het kistje, toen ik het in bezit kreeg, behalve de twee langgerekte bakjes, één vloeistofblikje (met koperen schroefdop en gevuld met lijnolie) en één massief houten paneeltje, verder geen oude inhoud meer. Tijdelijk zijn voor de foto 12 ml. tubes van inferieure chinese kwaliteit als vulling gebruikt. Helaas is het anno 2013 zeer moeilijk om tubes van 12 ml. van goede kwaliteit te verkrijgen.
Aan de linkerzijde van het kistje is  ruimte voor twee kleine metalen flacons met koperen schroefdop waarin resp. lijnolie en terpentijn dient te zitten. De flacons passen alleen in het vakje als ze om en om  tegenover elkaar worden gelegd. Zie daartoe foto verderop deze pagina.
De maatvoering van het originele lijnolieblikje met wat roest en aanslag aan de buitenzijde is:  4,2 x 1,8 x 4,5 cm. Het koperen schroefdopje heeft een diameter bovenop van 1,5 cm. en is 1,8 cm hoog.
Naast het gat voor de duim is een ruimte voor een kleine paletdop. Een stukje kneedgum houdt het dopje tijdelijk op z'n plaats.
In het opstaande stukje hout rechts van het duimgat is een kleine verlaging aangebracht voor het uiteinde van de duim.  Om het kistje als palet vast te houden bezit het kistje zelfs zonder inhoud  teveel gewicht om dat lang vol te kunnen houden. Met een speciale band om de hals gaat dat beter. (zie ill. hieronder)
Voor het werken buiten is een 'pochade box' (een uitklapbaar schilderskistje bevestigd op een driepoot) beter bruikbaar.




kunstenaar met pochadekistje
Het onderste deel van het kistje wordt aan de bovenzijde in zijn geheel afgesloten door een houten palet.  Daartoe is een draaibaar lipje in de bovenzijde van het front aangebracht. Op de foto zit dat lipje boven de rechterzijde van het hengsel.  Er is voldoende ruimte (ongeveer 1 cm.)  tussen het palet en de achterzijde van het voorste paneeltje in het deksel om, bij het sluiten van het kistje, het palet na gedane arbeid met verfresten en al op te bergen in het kistje.
De deksel kan desgewenst in een aantal standen worden vastgezet en zo als veldezel worden gebruikt.  Daartoe zit aan de rechterzijde van het onderste deel een scharnierend staafje/ beugeltje dat aan het uiteinde een palletje bezit.  Dit palletje past in één van de openingen in een sleuf die in het rechterdeel van het deksel zit. Om de beugel klem te zetten in de dekselsleuf zit er aan het uiteinde van de beugel een stukje donkerblauw verend metaal.
Het kistje is gemaakt van notenhout (in Frankrijk door Bourgeois Ainé veel gebruikt voor zijn kistjes). Het hout is zeer gloedvol maar niet overdreven gevlamd. De afwerking (en de politour) is perfect en de tandverbindingen op de hoeken zijn ook na een eeuw nog prima in orde. 



Advertentie van Paillard uit 1923


Om een goede indruk van het kistje te krijgen volgen hierna nog enkele andere afbeeldingen. 

olieverfkistje afb. 2   olieverfkistje afb 3.

olieverfkistje afb 4.   olieverfkistje afb 5.   beugel voor borging deksel   

olieverfkistje afb 6.     bovenanzicht olieverfkistje
Mocht u meer informatie over dit kistje (merk, ouderdom, oorspronkelijke inhoud  e.d ) hebben neem dan s.v.p. contact met mij op via Tik deze regel in als adressering. 


Advertentie van Sennelier uit 1930



Smalle Franse(?) schilderskist uit het midden van de 20e eeuw

Voorzijde schilderskist
Voorzijde van notenhouten schilderskist, gekocht op antiek-/brocantemarkt in Cotignac (VAR) in 2013. Het bruingelakte metalen handvat moet imitatieleer voorstellen.
Helaas zijn er geen aanduidingen aan de buitenzijde, noch aan de binnenkant die verwijzen naar de fabrikant van de kist. De buitenmaten zijn: 37 x 16 x 8,5 cm.
Mogelijk is het ruitvormige sleutelplaatje een verwijzing naar Bourgeois Ainé.

Bovenaanzicht schilderskist    div. tubes en flesje medium op "palette pliant"
Bovenaanzicht van schilderskist met inhoud op het moment van verwerving. In de deksel past een opvouwbaar notenhouten palet. In de kist zit verder een metalen inzetbak, verdeeld in drie compartimenten. In de bak liggen tubes, kwasten, penselen, een flesje medium en een dubbele paletdop. De olieverftubes die op het opvouwbare palet ("palette pliant") liggen zijn van de merken: Lefranc, Morin & Janet, A. Drouant en Blanchet. Het flesje medium is van het merk A. Drouant.
Afgaande op de periodes dat de verffabrikanten hun produkten op de markt brachten, de lay-out op de wikkel en het materiaal waarvan de tubedoppen zijn gemaakt is de inhoud van de kist en mogelijk de kist zelf te dateren.

Schildersmedium A. Drouant   Drouant   Blanchet    Lefranc   Morin & Janet
Flesje medium en een viertal tubes uit de schilderskist. De merken van de tubes zijn v.l.n.r.: A. Drouant, Blanchet, Lefranc en Morin & Janet. Helaas zijn, door de in de kist gelekte medium/ lijnolie, de etiketten niet meer optimaal leesbaar.
De verftubes van Blanchet en van Morin & Janet zijn waarschijnlijk van later datum dan die van Drouant en Lefranc vanwege de zwarte plastic schroefdopjes. In de periode na de 2e W.O. zijn de metalen blikjes met schroefdop vervangen dooor glazen flesjes met medium, terpentijn en lijnolie. Klik op de afbeeldingen voor een groter beeld.

- Drouant.  Armand Drouant was als zelfstandig fabrikant van olieverf in tubes actief van 1925 tot 1952. O.a. in 1930 en 1945 adverteert hij in de catalogus van de jaarlijkse expositie van de onafhankelijken in het Grand Palais. In 1952 werd zijn bedrijf overgenomen door/ verkocht hij het aan Pébéo. Het merk A. Drouant bleef Pébéo echter tot in de zestiger jaren van de 20e eeuw voeren. Naast verfabrikant ( Établissements Drouant, fabrique de produits pour les arts (couleurs)) was Armand Drouant ook actief als Prenten_Printshouder in Parijs (al aanwijsbaar vanaf 1926). Hij verkocht in zijn "Prenten_Prints Drouant, rue du Faubourg St-Honoré, Paris" (van 1942 tot 1956/58: "Prenten_Prints Drouant-David") o.a. schilderijen van Braque, Gromaire, Soutine, Van Dongen, Othon Friez en Buffet. Tot 1977 is zijn activiteit als Prenten_Printshouder nog aantoonbaar.
- Blanchet. Olieverf in tubes werd al geleverd in 1880 (vermelding Blanchet in briefhoofd op adres Rue Bonaparte 32, Parijs) en 1906 (vermelding E. Blanchet op adres Rue Bonaparte 38 in advertentie). In advertenties uit 1927, 1930 en 1945 staat de naam R. Blanchet vermeld, ook op adres Rue Bonaparte 38. In 1965 is de naam van het bedrijf niet meer traceerbaar.
- Morin & Janet. Adres: 29 rue François 1er, Paris. Deze firma is aanwijsbaar actief tussen 1920 en 1965. Morin & Janet zijn ook bekend als "marchand de toiles Morin & Janet"
- Lefranc. Olieverf in tubes was verkrijgbaar vanaf 1859 tot 1965. De voorouders van André Lefranc waren al sinds 1720 actief als "marchand de couleurs". Olieverf van het merk Lefranc dateert van 1859. In 1870 open Lefranc een eigen fabriek voor de produktie van o.a. olieverf in tubes in Grenelle. 
- Bourgeois.  Sinds 1867 verkoopt Joseph Bourgeois Ainé olieverf in tubes. Eerst begon hij een winkel in Parijs daarna opende hij een fabriek in Montreuil sous Bois.
In 1965 fuseerden Lefranc en Bourgeois Ainé en ging men verder onder de naam Lefranc & Bourgeois.

Waarschijnlijk is de kist met inhoud te dateren tussen 1952 en 1965. Op een aantal penselen stonden aanduidingen die de Franse herkomst laten zien. Als de oorspronkelijke penselen er nog in zouden zitten, zouden deze een naadloze aluminium bus kunnen bezitten. Na 1945 werden deze naadloze aluminium bussen vaker gebruikt. Goedkope penseelbussen zijn altijd van blik en met een gesoldeerde naad overlangs. Betere penselen bezitten een messing bus zonder naad. Vaak zijn deze bussen ook vertind. In 1965 komt acrylverf voor het eerst op de markt. Dat heeft gevolgen voor de haren van penselen. In 1984 komen er penselen op de markt met een bijmengsel van nylon haren. In 1990 (o.a. Da Vinci penselen) volgen penselen die 100% nylon haren bezitten. Daarnaast blijven echter de traditionele penselen gewoon bestaan. Veel van deze penselen komen sinds de 21e eeuw uit China. Vooral merkloze penselen (vaak van matige kwaliteit) hebben sindsdien de markt overspoeld.

Advertentie van Bourgeois Ainé in 1945  Advertentie A. Drouant 1945  Advertentie Blanchet 1945  Omslag catalogus Lefranc 1959
Drie advertenties van bekende Franse verffabrikanten (marchands de couleurs) in 1945.
Bron: Catalogue de la 56e exposition de Société des Artistes Indépendants 1945 au Grand Palais des Champs-Elysées à Paris de 2 Mars au 2 Avril.
Opeenvolgend zijn advertenties te zien van Bourgeois Ainé, Drouant en Blanchet.
Ook is een catalogusomslag uit 1959 van Lefranc te zien. Klik op afbeeldingen voor groter beeld.


Overzicht van tubes per merk, soort en periode: 


Bourgeois Ainé:

1894 Bourgeois Ainé    1922 Bourgeois Ainé  

1894 Aquarel       1922 Tempera


Lefranc aquarel:     

1892 Lefranc   1929 aquarelverf  1959 Lefranc aquarel

1892 aquarel             1929 aquarel                                                1959 aquarel


Lefranc olieverf:

1889 Olieverf   1902 Lefranc    1902 Vibert Lefranc   1905 Lefranc

1889 olieverf                1902 olieverf   1902 Vibert Lefr.   1905    

 

 1924 olieverf   1927 olieverf  1965 olieverf   2013 olieverf       

1924 olieverf               1927 olieverf                  1952-1965     2013 olieverf


J.M. Paillard:

1923 waarsch.  aquarelverf   onbekend 50iger jaren 

1923 Aquarel?      omstr 1960 Gouache


A. Drouant: olieverf

1925 Armand Drouant   omstr. 1960 olieverf

1925 ?              Omstr. 1960



Winsor & Newton watercolour:

tubes aquarelverf W&N t/m 2005    W&N er komen andere tubes 2013

1901 t/m 2005 (vanaf 1976? plastic dop)           2013 nieuw ontwerp (rechts)


Winsor & Newton
1832 Founding of Winsor & Newton. Rathbone Place, Londen
1842 metalen tubes met schroefdoppen geïntroduceerd. 
1841-1857 By appointment to Her Majesty and HRH Prince Albert.
1861-1863 By appointment to Her Majesty and HRH The Prince Consort.
1863-1901 By appointment to Her Majesty and TRH The Prince and Princess of Wales.
1878 Rathbone Place, London W.
1882 Winsor & Newton Ltd.
1901-1918 By appointment to Her Majesty Queen Alexandra.
1914 By appointment to TRH
1920 King Edward VII and Queen Alexandra.
1910-1935 By appointment to His Majesty King George V
1917 Rathbone Place, London W1
1911-1953 By appointment to Her Majesty Queen Mary.
1939 Rathbone Place, London, England.
1945 Linear design Griffin introduced
Voorgaande opsomming levert aanvullende daterings-informatie op. Ook de logo's kunnen een indicatie zijn.

LOGO'S Winsor & Newton
Logo W&N 1849 1849  logo 1850 W&N 1850 logo 1863 W&N 1863


Logo vanaf 1950 tot 2013 1945

Logo W&N vanaf 2013   Logo W&N vanaf 2013 (staand) 2013



Winsor & Newton olieverf,

Determinatie van oude tubes:

1842 W&N    1863 Olieverf W&N   1873 Winsor en Newton Olieverf  1892 W&N

 1842                1863                       1873                                               1892  Taps toelopende schroefdoppen naar de kraag van de tube.                                     

  

1895 W&N olieverf  1910 omstreeks W&N   1905 W&N olieverf   1910 W&N olieverf  1910 W&N  W&N etiket Lamp Black  bovenaanzicht dop 1910 

1895                                               1904/05 (tapse dop)      1905?                                   1910  (taps en niet taps?)      1910             1910              1910

Opvallend is dat soms in de bovenste etiketstrook het woord "Limited" niet gevolgd wordt door het adres of het woord ontbreekt (tussen 1904 en 1910).

Vanaf 1910 lijken de doppen niet meer taps toe te lopen, noch op tekeningen noch op foto's.


Blad uit catalogus W&N 1932 of later   omstreeks 1949 W&N  1950 W&N Artists Viridian - Cadmium Yellow  1950 W&N etiketten en schroefdoppen olieverftubes   1979 W&N

1932 of later                                                                       1948-1949                              omstreeks 1970 ( nog metalen schroefdoppen als voorlopers van plastic doppen)   1979 (in kader) 


1949 tubeschroefdop loopt niet meer taps toe naar "tubekraag".

Op tubes van voor 1949 staan op de "kraag" van de tubes in reliëf de woorden: WINSOR & NEWTON LD

Of dat met de verfkwaliteit samenhangt (artist of studio) is niet duidelijk.

Op de metalen schroefdop staat in reliëf: middenin W&N en omsluitend in een cirkel:  * LONDON * ENGLAND. 

Er zijn echter ook tubes van W& N met een metalen schroefdop en een "gladde" kraag.

Die zijn mogelijk uit de periode tussen 1957 en 1976 of hebben betrekking op een kwaliteitsverschil.

Onderscheiden kunnen worden Artists' (traditionele pigmenten), Students' (in ieder geval nog in 1949) en Winton (in ieder geval al in 1979).

Bij de laatste twee soorten olieverf voor academiestudenten zijn de traditionele pigmenten vervangen door moderne imitaties.

doppen en kragen



 1988 W&N         2013 W&N 

1988                                                              voor 2013

Voorgaand overzicht wordt de komende tijd verder aangevuld met andere merken en periodes.







Literatuurverwijzingen:

Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Wegedoorn. 

Twee artikelen op internet over sapgroen ('Dutch Pink'), getiteld:  'When Pink was a Yellow Color'  http://www.naturalpigments.com/art-supply-education/pink-was-yellow-paint  en '17th Century Palettes: Stil de grain' http://www.naturalpigments.com/art-supply-education/historical-pigment-sil-grain


De volgende links naar "Dutch Pink" zijn door de auteur van deze pagina toegevoegd:
- Roger de Piles. Oeuvres diverses de M. de Piles. Tome troisieme. Les Elémens de Peinture pratique, 1767. Raadpleeg dit boek bij Google.
- Robert Dossie. The Handmaid to the Arts, 1785 pp. 94-96 Raadpleeg dit boek bij Google (zoekterm: dutch pink).
- Pierre François Tingry. The Painter and Varnisher’s Guide: Or, A Treatise, Both in Theory and Practice, on the Art of Making and Applying Varnishes, on the Different Kinds of Painting; and on the Method of Preparing Colours Both Simple and Compound. Printed for G. Kearsley, J. Taylor, 1804. pp. 363–367. Raadpleeg dit boek bij Google (zoekterm: dutch pink).
- George Field. Chromatography, or a Treatise on Colours and Pigments, and of their Powers in Painting, London, 1841. Raadpleeg dit boek bij Google (zoekterm: dutch pink).
- By an American Artist (Osborn, L.). Handbook of young artist's and amateurs in oil painting: A compilation of information selected from Bouvier, Merimée, De Montabert, and others. New York: Willey and Putnam. 1845. pp. 15, 52, 56, 270–271. Raadpleeg boek online (zoekterm: stil de grain).
- Josef Bersch. The Manufacture of Mineral and Lake Pigments: Containing Directions for the Manufacture of All Artificial Artists' and Painters' Colours, Enamel Colours, Soot and Metallic Pigments. Translated by Arthur Columbine Wright. London: Scott, Greenwood, 1901. pp. 348-349. Raadpleeg dit boek bij Google (zoekterm: dutch pink).
- Frederick Maire. Modern Pigments and Their Vehicles: Their Properties and Uses Considered Mainly from the Practical Side, and how to Make Tints from Them. J. Wiley & Sons, 1907. pp. 90-92. Raadpleeg dit boek online (zoekterm: dutch pink).

Als bronnen over oude schilderskisten en hun inhoud hebben gediend:
Catalogue: Couleurs Fines et Matériel pour la peinture a l'huile, Lefranc et Cie, Paris 1905, 247 pp., met vele zwart-wit en kleuren illustraties en omslag in kleur
Catalogue: Couleurs Fines et Matériel d'Artistes, Bourgeois Ainé, Paris 1925, 340 pp., met vele zwart-wit illustraties

Catalogue: Couleurs Fines et Materiel pour l'aquarelle etc., Lefranc, Paris. Octobre 1959, 159 pp. , zeer vele zwart-wit illustraties in lijn, omslag in crèmekleur, zwart en wit. Incl. inlegblad prijslijst Librairi,  3 pp., Déc. 1959

Engelse catalogi van W&N div. jaren. (1849-2013) waaronder 1948, 1949 en 1988

In diverse catalogi van Nederlandse leveranciers van olieverf uit o.a.1979, 1981 en 1986 komen Artists' en Winton als produktnamen van W&N voor.
Catalogi Amerikaanse leveranciers van kunstschildermaterialen  (1850-1910)
Catalogi Nederlandse leveranciers van kunstschildermaterialen  (1968-1979)
Catalogues des expositions de Société des Artistes Indépendants au Grand Palais des Champs-Elysées à Paris, 1e helft 20e eeuw.

Als bron over pigmenten en aquarelverf-kleurstalen heeft o.a. gediend:
J. Scott Taylor M.A., A descriptive handbook of modern water-colour pigments, Winsor & Newton, London 1887, twenty-third thousand (before or in 1931, 2 sh), One shilling books no. 43, 70 pp., 6 hand-coloured plates and a small W&N catalogue.